Тошкентдаги 6-туғруқ марказида 4 март куни туғилган Муҳаммадали орадан икки кун ўтиб ўлик ҳолда ота-онасига топширилган. Аммо ўзлари кўрган чақалоқ билан жасади берилган боланинг фарқли эканини айтаëтган ота-она¸ боланинг атайин алмаштирилганини иддао қилмоқда ва бу гумонни тасдиқлаш ёки инкор қилиш учун жасадни эксгумация қилиб¸ ДНК анализи ўтказилишини талаб қилмоқда. Аммо, ҳозирча, прокуратура бу талабни асосли, деб топмаëтир.
Тошкент шаҳар Мирзо Улуғбек туманида яшовчи Тўрабек Раҳимов ва Дилфуза Юнусбекова (ҳужжатга кўра Джунусбекова)нинг 4 март куни 6-туғруқ марказида туғилган биринчи фарзанди Муҳаммадали "7 март саҳарда ўлди", деб айтилган.
7 ойлик туғилган чақалоқ аҳволининг оғирлашгани ҳақида ҳам¸ унинг нобуд бўлгани ҳақида ҳам вақтида огоҳлантирилмаганини айтаëтган ота-она қарийб олти ойдан бери ўлган чақалоқ ўз фарзанди эканига ишонмаëтир.
Негалигини чақалоқнинг отаси Тўрабек Раҳимов айтади:
- 7 март куни ҳужжатлаштириб¸ боланинг жасадини олиб чиқдик. Аëлимнинг давлениеси ошиб¸ ўзидан кетиб қолавергани учун¸ болани унга кўрсатмадик. Ювиб-тараб¸ кафанладик. Ювиш пайтида кириб кўрдим¸ сочлари сариқ экан. Кўмиб келдик. Кейин аëлим туғилганидан кўп ўтмай телефонига расмга олган экан¸ очиб қарасам¸ бутунлай бошқа бола. Бизнинг боламизнинг сочи қора¸ жингалак¸ кўмиб келган чақалоқники сариқ. Дарров айтдим¸ бу бизнинг боламиз эмас¸ деб. Ўша заҳотиëқ чақалоқни алмаштириб қўйишган¸ деган гумон туғилди¸ дейди Тўрабек Раҳимов.
Суҳбатдош¸ ўзининг бундай шубҳасини кучайтирадиган қатор жиҳатлар борлигини таъкидлайди:
- Инкубаторда¸ шишанинг ичида кўрдим. Яхши эди аҳволи¸ қимирлаб турувди. Ëнимда битта консультант келиб¸ аҳволи яхши¸ сут беринглар¸ деб кетди. Унинг ëнида ëтган боланинг аҳволи жуда оғир эди¸ унга қўл билан ҳаво беришаëтган эди¸ деган Раҳимов¸ ўлган ўз чақалоғи эмас¸ унинг ëнида ëтган чақалоқ экани гумон тинчлик бермай қўйганини айтади.
8 март куни Раҳимовлар оиласи 6-туғруқ марказига бориб¸ чақалоқ алмашгани ҳақидаги ўз гумонини раҳбариятга билдирган. Бунга нисбатан “бўлиши мумкин эмас”¸ деган қатъий жавоб олган Тўрабек Раҳимов¸ шундан сўнг ўз гумони юзасидан текширув ўтказилиши талаби билан барча расмий тизимларга мурожаат қилишни бошлаган.
Бу мурожаатида ота ўз чақалоғи туғилишию¸ уни ўлди деб эълон қилиниши жараëнида туғилган қатор саволларга жавоб берилишини сўраган.
Президент порталидан бошланган мурожаат Соғлиқни сақлаш вазирлиги ва Мирзо Улуғбек туман прокуратурасига келиб тушган.
“Бу жараëн давомида 6-туғруқ маркази врачлари томонидан нотўғри маълумот бериб чалғитишлар бўлди ва бу бизнинг гумонимизни янада кучайтирди¸ шундан кейин биз ДНК анализ ўтказилишни талаб қилдик”¸ дейди Раҳимов:
- Болани ўраб келган чойшабда¸ болани кесганда (ўлим сабабини ҳужжатлаштириш учун чақалоқ жасади очилган - таҳр.) теккан иккита қон доғи бор эди. Шундан ДНК қилишди. ДНКдан ўлган бола сизники¸ деган ҳужжат беришди. Простинани кўрсатинглар¸ қайси қондан ДНК қилишди¸ деб сўрасам¸ прокуратура бир ой кўрсатмай юрди. Тўполон қилганимдан кейин кўрсатишди¸ қарасам¸ чойшабда бошқа доғлар пайдо бўлипти. Бу гумонимни яна кучайтирди ва прокуратурадан жасадни эксгумация қилиб¸ янгидан ДНК қилишни сўрадим¸ дейди Раҳимов.
Отага кўра¸ тўрт ойдан бери унинг бу сўрови жиддий қабул қилинмаяпти ва бу раддия ўзи ва аëлида¸ чақалоқнинг алмаштирилгани гумонини фақат кучайтирмоқда.
Раҳимовлар эксгумация ва қайта ДНК анализи сўрашга ҳақлими?
Бу саволга Хадича Сулаймонова номидаги Республика суд экспертиза маркази мутахассиси¸ қолаверса¸ марказнинг Тошкент шаҳри ва вилояти экспертлари тасдиқ жавобини беришди.
“Агар ота-она¸ кўмилган жасаднинг ўз боласи эканига ишонмаса¸ уни қабрдан очиб¸ ДНК анализи ўтказишни сўрашга ҳақлидир. Лекин бу ишни улар ўзича қилолмайди. Биз фуқароларнинг бунақа сўровини қондириш ваколатига эга эмасмиз. Бу ишни фақат ички ишлар¸ прокуратура ëки суд сўрови билан қиламиз. Бунақа анализ қанча тез қилинса¸ натижаси шунча аниқ ва бизга осонроқ бўлади"¸ деди марказнинг Озодлик суҳбатлашган мутахассисларидан бири.
Эксгумацияга нега рухсат берилмаяпти?
Озодлик билан суҳбатда Тўрабек Раҳимов¸ ўз талабининг қондирилиши "Ўзбекистон туғруқхоналарида содир этилаëтган улкан жиноятларнинг фош бўлишига туртки бўлиши мумкинлиги ва бу жиноятни содир этаëтган уюшган тўда бунга ҳар томонлама қаршилик кўрсатаëтганини" иддао қилади. Унга кўра¸ прокуратура бу жиноятни жиддий тафтиш қилиш ўрнига¸ уни “босди-босди қилиш¸ яшириш билан овора”.
Раҳимовнинг бундай иддаосига муносабат билдирган Мирзо Улуғбек туман прокуратурасининг бу воқеани бевосита ўрганиб чиққан терговчиси¸ уни инкор қилди.
“Биз бу ота-онанинг авҳолини тушуниб турибмиз¸ уларга оғирлигини биламиз¸ фарзандидан ажрашди. Лекин биз воқеани қонуний тарзда текшириб чиқдик¸ улар гумонини тарқатиш учун лозим ишни қилдик¸ ДНК анализ ҳам ўтказдик. Бу анализни биз эмас¸ суд экспертиза мутахассислари берди. Уларнинг хулосасига ишонмаслик учун бирор асос йўқ. Боланинг ўлими ëки алмашгани бўйича жиноий иш очишга ҳам асос йўқ. Ота-она эксгумация қилдирмоқчи бўлса¸ бунинг учун судга мурожаат қилишлари керак¸ бу ваколат судларга берилган”¸ деди прокуратура терговчиси.
Тўрабек Раҳимовга кўра¸ Мирзо Улуғбек туман суди раисига эксгумация ва жасаддан ДНК анализи олиш сўрови билан мурожаат қилган¸ бироқ суд раиси бундай қарор учун прокуратурадан тегишли сўров лозимлигини айтган.
- Хуллас¸ униси бунисига¸ буниси унисига ташлаяпти. Мен эскгумация қилиб¸ мустақил ДНК тест ўтказилишини сўраяпман. Пулини ўзим тўлашга тайëрман. Керак бўлса¸ чет элда¸ мустақил экспертизага юбормоқчиман. Лекин бунга жиддий қаршилик давом этаяпти. Бу эса¸ ўлган бола меники эмас¸ деган гумонни фақат кучайтираяпти. То мустақил ДНК тести бу масалага узил-кесил нуқта қўймагунча¸ мендаги бу гумон йўқолмайди¸ дейди Тўрабек Раҳимов.
